First topic message reminder :

Vâng !! Nếu có thời gian thì Mời các bạn nên đọc tác phầm này


Vâng và mình giới thiệu tác phẩm này luôn :

Chiến tranh và hòa bình ([You must be registered and logged in to see this link.]: Война и мир, Voyna i mir) là một bộ [You must be registered and logged in to see this link.] sử thi của [You must be registered and logged in to see this link.], được nhà xuất bản Russki Vestnik in lần đầu từ năm [You must be registered and logged in to see this link.] đến [You must be registered and logged in to see this link.]. Đây là tác phẩm phản ánh một giai đoạn bi tráng của toàn xã hội [You must be registered and logged in to see this link.],
từ giới quý tộc đến nông dân, trong thời đại Napoléon, và được coi là
một trong hai kiệt tác chính của Tolstoy (tác phẩm thứ hai là [You must be registered and logged in to see this link.]). Chiến tranh và hòa bình cũng đồng thời được đánh giá là một trong những tiểu thuyết vĩ đại nhất của [You must be registered and logged in to see this link.].


Nội dung

[You must be registered and logged in to see this link.]: Phần sau đây có thể cho bạn biết trước nội dung của tác phẩm.

Tác phẩm mở đầu với khung cảnh một buổi tiếp tân, nơi có đủ mặt các nhân vật sang trọng của giới quý tộc [You must be registered and logged in to see this link.] của [You must be registered and logged in to see this link.]. Bên cạnh những câu chuyện thường nhật của giới quý tộc, người ta bắt đầu nhắc đến tên của [You must be registered and logged in to see this link.] và cuộc [You must be registered and logged in to see this link.]
sắp tới mà Nga sắp tham gia. Trong số những tân khách hôm ấy có công
tước Andrei Bolkonsky một người trẻ tuổi, đẹp trai, giàu có, có cô vợ
Liza xinh đẹp mới cưới và đang chờ đón đứa con đầu lòng. Và một vị khách
khác là Pierre người con rơi của lão bá tước Bezoukhov, vừa từ nước
ngoài trở về. Tuy khác nhau về tính cách, một người khắc khổ về lý trí,
một người hồn nhiên sôi nổi song Andrei và Pierre rất quý mến nhau và
đều là những chàng trai trung thực, luôn khát khao đi tìm lẽ sống.
Andrei tuy giàu có và thành đạt nhưng chán ghét tất cả nên chàng chuẩn
bị nhập ngũ với hy vọng tìm được chỗ đứng của một người đàn ông chân
chính nơi chiến trường. Còn Pierre từ nước ngoài trở về nước Nga, tham
gia vào các cuộc chơi bời và bị trục xuất khỏi Sankt-Peterburg vì tội du
đãng. Pierre trở về [You must be registered and logged in to see this link.],
nơi cha chàng đang sắp chết. Lão bá tước Bezoukhov rất giàu có, không
có con, chỉ có Pierre là đứa con rơi mà ông chưa công nhận. Mấy người bà
con xa của ông xúm quanh giường bệnh với âm mưu chiếm đoạt gia tài.
Pierre đứng ngoài các cuộc tranh chấp đó vì chàng vốn không có tình cảm
với cha, nhưng khi chứng kiến cảnh hấp hối của người cha lúc lâm chung
thì tình cảm cha con đã làm chàng rơi nước mắt. Lão bá tước mất đi để
lại toàn bộ gia sản cho Pierre và công nhận chàng làm con chính thức.
Công tước Kuragin không được lợi lộc gì trong cuộc tranh chấp ấy bèn tìm
cách dụ dỗ Pierre. Vốn là người nhẹ dạ, cả tin nên Pierre rơi vào bẫy
và phải cưới con gái của lão là Hélène, một cô gái có nhan sắc nhưng
lẳng lơ và vô đạo đức.
Về phần Andrei chàng quyết định gởi vợ cho cha và em chăm sóc sau đó
gia nhập quân đội. Khi lên đường Andrei mang một niềm hy vọng có thể có
thể tìm thấy ý nghĩa cuộc sống cũng như công danh trên chiến trường.
Chàng tham gia trận đánh [You must be registered and logged in to see this link.]
lừng danh, thương nặng, bị bỏ lại chiến trường. Khi tỉnh dậy chàng nhìn
dậy chàng nhìn thấy bầu trời xanh rộng lớn và sự nhỏ nhoi của con
người, kể cả những mơ ước, công danh và kể cả Napoléon người được chàng
coi như thần tượng. Andrei được đưa vào trạm quân y và được cứu sống.
Sau đó, chàng trở về nhà chứng kiến cái chết đau đớn của người vợ trẻ
khi sinh đứa con đầu lòng. Cái chết của Lisa, cùng với vết thương và sự
tiêu tan của giấc mơ Tulông đã làm cho Andrei tuyệt vọng. Chàng quyết
định lui về sống ẩn dật. Có lần Pierre đến thăm Andrei và đã phê phán
cách sống đó. Lúc này, Pierre đang tham gia vào hội Tam điểm với mong
muốn làm việc có ích cho đời.
Một lần, Andrei có việc đến gia đình bá tước Rostov. Tại đây, chàng
gặp Natalia (Natasha) con gái gia đình của bá tước Rostov. Chính tâm hồn
trong trắng hồn nhiên và lòng yêu đời của nàng đã làm hồi sinh Andrei.
Chàng quyết định tham gia vào công cuộc cải cách ở triều đình và cầu hôn
Natasha. Chàng đã được gia đình bá tước Rostov chấp nhận, nhưng cha
chàng phản đối cuộc hôn nhân này. Bá tước Bolkonsky (cha của Andrei)
buộc chàng phải đi trị thương ở nước ngoài trong khoảng thời gian là một
năm. Cuối cùng, chàng chấp nhận và xem đó như là thời gian để thử thách
Natasha. Chàng nhờ bạn mình là Pierre đến chăm sóc cho Natasha lúc
chàng đi vắng. Natasha rất yêu Andrei, song do nhẹ dạ và cả tin nên nàng
đã rơi vào bẫy của Anatole con trai của công tước Vassili, nên Natasha
và Anatole đã định bỏ trốn nhưng âm mưu bị bại lộ, nàng vô cùng đau khổ
và hối hận. Sau khi trở về Andrei biết rõ mọi chuyện nên đã nhờ Pierre
đem trả tất cả những kỷ vật cho Natasha. Nàng lâm bệnh và người chăm sóc
và người thông cảm cho nàng lúc này là Pierre.
Vào lúc này, nguy cơ chiến tranh giữa [You must be registered and logged in to see this link.] và [You must be registered and logged in to see this link.]
ngày càng đến gần. Cuối năm 1811, quân Pháp tiến dần đến biên giới Nga,
quân Nga rút lui. Đầu năm 1812, quân Pháp tiến vào lãnh thổ Nga. Chiến
tranh bùng nổ. Vị tướng già Mikhail Koutouzov được cử làm tổng tư lệnh
quân đội Nga. Trong khi đó, quý tộc và thương gia được lệnh phải nộp [You must be registered and logged in to see this link.]
và dân binh. Pierre cũng nộp tiền và hơn một ngàn dân binh cho quân
đội. Andrei lại gia nhập quân đội, ban đầu vì muốn trả thù tình địch,
nhưng sau đó chàng bị cuốn vào cuộc chiến, bị cuốn vào tinh thần yêu
nước của nhân dân. Trong trận [You must be registered and logged in to see this link.],
dưới sự chỉ huy của vị tướng Koutouzov quân đội Nga đã chiến đấu dũng
cảm tuyệt vời. Andrei cũng tham gia trận đánh này và bị thương nặng.
Trong lán quân y, chàng gặp lại tình địch của mình cũng đang đau đớn vì
vết thương. Mọi nỗi thù hận đều tan biến, chàng chỉ còn thấy một nỗi
thương cảm đối với mọi người. Chàng được đưa về địa phương. Trên đường
di tản, chàng gặp lại Natasha và tha thứ cho nàng. Và cũng chính Natasha
đã chăm sóc cho chàng cho đến khi chàng mất.
Sau trận Borodino, quân Nga rút khỏi Moskva. Quân Pháp chiếm được
Moskva nhưng có tâm trạng vô cùng lo sợ. Pierre trở về Moskva giả dạng
thành thường dân để ám sát Napoléon. Nhưng âm mưu chưa thực hiện được
thì chàng bị bắt. Trong nhà giam, Pierre gặp lại Platon Karataev, một
triết gia nông dân. Bằng những câu chuyện của mình, Platon đã giúp
Pierre hiểu thế nào là cuộc sống có nghĩa.
Quân Nga bắt đầu phản công và tái chiếm Moskva. Quân Pháp rút lui
trong hỗn loạn. Nga thắng lợi bằng chính tinh thần của cả dân tộc Nga
chứ không phải do một cá nhân nào, đó là điều Koutouzov hiểu còn
Napoléon thì không.
Trên đường rút lui của quân Pháp, Pierre đã trốn thoát và trở lại
Moskva. Chàng hay tin Andrei đã mất và vợ mình cũng vừa mới qua đời vì
bệnh. Chàng gặp lại Natasha, một tình cảm mới mẻ giữa hai người bùng nổ.
Pierre quyết định cầu hôn Natasha. Năm 1813, hai người tổ chức đám
cưới. Bảy năm sau, họ có bốn người con. Natasha lúc này không còn là một
cô gái vô tư hồn nhiên mà đã trở thành một người vợ đúng mực. Pierre
sống hạnh phúc nhưng không chấp nhận cuộc sống nhàn tản. Chàng tham gia
vào những hội kín - đó là các tổ chức cách mạng của những người tháng
Chạp.
!!wikipedia




Dịch giả: Cao Xuân Hạo, Nhữ Thành, Hoàng Thiếu Sơn, Thường Xuyên
nguồn : vnthuquan

Phần I

- Chương 1 -

- Đấy công tước thấy chưa:
Genes và Lucque nay chỉ còn là những thái ấp, những điền trang của dòng
họ Buônapáctê(1) mà thôi. Này, tôi xin báo trước: hễ công tước còn cho
rằng hiện nay chúng ta chưa ở trong tình trạng chiến tranh, hễ công
tước còn dám bào chữa cho những hành động nhơ nhuốc và tàn bạo của tên
Ma vương phản Cơ đốc ấy (quả tình tôi cũng tin rằng hắn chính là Ma
vương - thì tôi không có quen biết, không có bạn bè gì với công tước
nữa đâu, công tước không còn là "kẻ nô lệ trung thành" của tôi như công
tước vẫn nói. Nào, thôi, phải hỏi thăm sức khoẻ công tước đã chứ! Tôi
làm cho công tước đâm hoảng sợ thì phải, công tước ngồi xuống đi, rồi
kể chuyện cho tôi nghe.
Anna Pavlovna Serer, ngự tiền phu nhân có
tiếng, rất thân cận với hoàng hậu Maria Feodorovna, nói như vậy khi phu
nhân ra đón công tước Vaxili, một nhân vật quan trọng và có chức vị
cao, và là người đầu tiên tối hôm nay đến dự buổi tiếp tân của phu
nhân. Bấy giờ là vào tháng bảy năm 1805. Anna Pavlovna ho đã mấy hôm
nay, phu nhân bị bệnh cúm - phu nhân nói thế (hồi ấy cúm là một danh từ
mới, rất ít người dùng). Buổi sáng một gia nhân mặc áo dấu đỏ đi phân
phát những tấm thiếp mời nhất loạt viết:
"Thưa bá tước hay (thưa công tước), nếu bá tước không có việc gì hay
hơn và không có ý quá lo sợ phải ngồi suốt cả buổi tối với một ngưòi
đàn bà đau ốm tội nghiệp, thì tôi sẽ rất vui sướng được tiếp bá tước
tại nhà từ 7 đến 10 giờ. Annette Scherer".
Lúc này công tước vừa bước vào phòng, mình mặc phẩm phục thêu kim
tuyến, chân đi giày có bít tất cao, ngực đeo huân chương, khuôn mặt
phẳng đẹp trông rất tươi tỉnh. Công tước đáp, không hề mảy may lúng
túng trước cách tiếp đón của nữ chủ nhân:
- Trời, nhiếc móc độc địa thế!
Công tước nói một thứ tiếng Pháp cầu kỳ, thứ tiếng mà cha ông chúng ta
không nhũng dùng để nói chuyện, mà còn để suy nghĩ nữa; công tước lại
có một gióng nói dìu dịu và khoan dung đặc biệt của một người quyền quí
đã lõi đời trong xã hội thượng lưu và trong cung đình. Công tước lại
gần Anna Pavlovna, cúi cái đầu hói bóng nhoáng, xức nước hoa thơm phức
xuống hôn tay phu nhân rồi thoải mãi buông người xuống đi-văng.
- Trước hết, xin bà bạn cho biết sức khoẻ ra sao? - công tước lại nói - Xin phu nhân nói rõ cho tôi được yên lòng?
Công tước cũng vẫn nói với giọng như trước nhưng trong cái giọng nhã
nhặn và đượm vẻ ái ngại vẫn để lộ sự thờ ơ, thậm chí cả sự mỉa mai.
Anna Pavlova nói:
- Tinh thần đã đau khổ thì người còn mạnh khoẻ sao được? Thời buổi này,
là người có tâm huyết ai có thể bình thản được? Công tước ở lại chơi cả
buổi tối nhé!
- Thế còn buổi dạ hội của đại sứ Anh thì sao? Hôm nay là thứ tư. Tôi
cần phải đi đến đấy cho có mặt. Con gái tôi nó sẽ ghé lại đây đưa tôi
đi.
- Tôi vẫn tưởng buổi dạ hội đã hoãn rồi kia đấy. Tôi xin thú thật những
trò hội hè và bắn pháo hoa ấy đã bắt đầu trở thành nhạt thếch.
- Họ mà biết phu nhân muốn thế, thì họ đã hoãn buổi dạ hội rồi - công
tước nói theo thói quen, như một chiếc đồng hồ đã lên dây sẵn, nói
những điều mà mình cũng không muốn người ta tin là thật.
- Thôi xin ông đừng làm khổ tôi nữa… Này, về cái tin cấp báo của
Novoxilxov người ta quyết định gì? Việc gì ngài cũng biết kia mà.
Công tước nói, giọng lạnh nhạt và chán chường:
- Tôi biết nói thế nào đây? - Người ta quyết định gì ư? Người ta cho
rằng Buônapáctê đã đi nước liều, và tôi tin ta cũng làm như thế.
Công tước Vaxili bao giờ cũng nói giọng uể oải như một diễn viên đọc
một vai tuồng đã quá cũ. Anna Pavlovna Serer thì trái lại, tuy đã tròn
bốn mươi tuổi, nhưng văn hăng hái sôi nổi. Tỏ ra hăng hái đã thành một
chức vụ xã hội của phu nhân, và đôi khi, mặc dầu không muốn, phu nhân
cũng vẫn làm ra vẻ hăng hái để khỏi phụ lòng mong đợi của những người
quen biết. Nụ cười nửa miệng luôn luôn phảng phất trên gương mặt Anna
Pavlovna tuy không ăn khớp với những nét mặt đã tàn phai, nhưng cũng
nói lên rằng phu nhân chẳng khác gì đứa trẻ được nuông chiều, vẫn có ý
thức về cái tật đáng yêu của mình, một cái tật mà phu nhân không muốn,
không thể và không thấy cần phải sửa chữa.
Giữa chừng câu chuyện về lình hình chính trị, Anna Pavlovna bỗng hăng lên:
- Ồ, thôi đừng nói tới cái nước Áo ấy với tôi nữa! Có thể là tôi chẳng
hiểu tí gì, nhưng nước Áo xưa nay không hề muốn có chiến tranh. Nó phản
bội chúng ta. Một mình nước Nga sẽ phải cứu châu âu. Đấng ân chủ của
chúng ta biết rõ sứ mệnh cao cả của người và sẽ trung thành với sứ mệnh
đó. Tôi chỉ tin có thế mà thôi. Đức vua nhân từ và kỳ diệu của ta sẽ
phải lĩnh lấy cái trách nhiệm trọng đại nhất trên thế giới; người nhân
từ và quí hoá như vậy nên Thượng đế sẽ không bỏ người đâu, và Người sẽ
làm tròn sự phó thác của Trời là bóp chết con quái xà cách mạng nay đã
trở nên ghê tởm hơn bao giờ hết vì hiện thân của nó là cái tên sát nhân
kiêm đạo tặc kia. Chúng ta sẽ phải một mình trả thù cho máu của chính
nghĩa đã đổ. Còn biết hy vọng vào ai nữa, thưa ngài? Nước Anh với cái
đầu óc con buôn của nó sẽ không bao giờ hiểu nổi cái độ lượng như trời
bể của hoàng đế Alecxandr. Nó đã từ chối không chịu rút khỏi đảo Malta.
Nó muốn tìm xem phía sau các hành động của chúng ta có thâm ý gì. Người
Anh đã nói gì với Novoxilxov?… Chẳng nói gì cả. Họ không hiểu, mà cũng
không thể hiểu nổi cái lòng vị tha cao cả của Đức hoàng thượng, là
người không bao giờ làm gì cho bản thân mình, mà sẵn lòng làm tất cả
cho hạnh phúc của thiên hạ. Họ hứa những gì nào? Không hứa gì cả. Mà dù
có hứa thì họ cũng chẳng làm gì đâu! Nước Phổ đã tuyên bố rằng
Bonaparte là vô địch và toàn thể châu Âu không còn có cách gì chống lại
hắn nữa… Tôi không tin một lời nào của Hardenberg hay của Haugevits.
Cái nền trung lập trứ danh của nước Phổ chẳng qua là một cái bẫy. Tôi
chỉ tin ở Thượng đế và tin vào sự thụ mệnh thiêng liêng của vị hoàng đế
kính yêu của chúng ta. Người ta sẽ cứu được châu Âu…
Anna Pavlovna bỗng dừng lại, mỉm cười như để tự chế giễu cái thái độ bồng bột của mình.
Công tước mỉm cười nói:
- Tôi trộm nghĩ giá phu nhân được cử làm sứ giả thay ông Vin
Vintxengherod thân mến của chúng ta thì phu nhân đã bắt vua Phổ ưng
thuận đứt đi rồi. Phu nhân hùng biện thế kia mà. Phu nhân cho tôi chén
đí chứ?
- Sắp có đấy ạ- Anna Pavlovna bấy giờ đã bình tĩnh lại. Phu nhân nói thêm:
- À này, trong các vị tân khách của tôi hôm nay sẽ có hai nhân vật rất
thú vị; đó là tử tước Mortenmar, ông ta là thông gia với họ Montmorency
qua họ Rohans, một trong những dòng dõi quý phái bậc nhất ở Pháp. Đó là
một người Pháp lưu vong hạng chân chính đấy(2). Sau nữa là giáo sĩ
Moriot, chắc ngài cũng có biết con người trí tuệ uyên thâm ấy chứ?
Moriot đã được hoàng thượng tiếp, chắc ngài có biết?
- Ô tôi sẽ rất lấy làm hân hạnh. - Rồi công tước nói thêm, giọng đặc
biệt lơ đễnh như vừa sực nhớ ra điều gì, nhưng thực ra công tước đến
đây hôm nay mục đích chính cũng chỉ là để hỏi việc ấy. - Có phải Hoàng
thái hậu muốn bổ nhiệm nam tước Funke làm bí thư thứ nhất ở Viên không?
Hình như cái ông nam tước ấy **c lắm thì phải.
Số là công tước Vaxili muốn tiến cử con mình nhưng lúc bấy giờ trong
triều người ta lại đang xin Hoàng thái hậu lo chức ấy cho nam tước.
Anna Pavlovna lim dim đôi mắt, ý muốn nói phu nhân hay ai cũng đều có
quyền phê phán những điều mà đủc Hoàng thái hậu đã thích làm hay muốn
làm. Phu nhân chỉ nói gọn một câu, giọng buồn và xẵng:
- Nam tước Funke là do bà chị của Hoàng thái hậu gửi gắm đấy!
Khi Anna Pavlovna nói đến Hoàng thái hậu, gương mặt của phu nhân chợt
lộ vẻ sùng kính và ngưỡng mộ chân thành, pha lẫn với vẻ buồn rầu: cứ
mỗi lần nhắc đến Hoàng thái hậu là phu nhân như vậy.
Phu nhân nói rằng đức Hoàng thái hậu có lòng trọng nể nam tước Funke
lắm, - rồi khoé mắt của phu nhân lại đượm vẻ buồn rầu như cũ.
Công tước lặng thinh, vẻ thản nhiên, Anna Pavlovna vốn có đủ cái khéo
léo tế nhị và nhạy bén của một người đàn bà và một nữ quan quen ra vào
chốn cung đình; phu nhân muốn châm chích công tước một tí, vì ông ta đã
dám nghĩ như vậy về một nhân vật được tiến cử với Hoàng thái hậu, nhưng
đồng thời phu nhân cũng muốn an ủi công tước. Phu nhân nói:
- À này, để nói đến việc cửa nhà công tước một thể, chắc công tước cũng
biết là quý tiểu thư, từ khi bước chân vào cuộc đời giao tế, được mọi
người rất yêu chuộng. Ai cũng bảo là tiểu thư đẹp như ánh thái dương.
Công tước nghiêm mình để tỏ ý kích cẩn và cảm kích.
Sau một phút yên lặng, Anna Pavlovna nhích đến gần công tước và dịu
dàng mỉm cười, dường như để tỏ rằng câu chuyện về chính trị và xã giao
đã chấm dứt, và bây giờ đến lượt những mẩu chuyện tâm tình:
- Tôi thường nghĩ rằng đôi khi hạnh phúc trên đời được phân phối thật
bất công. Tại sao số phận lại cho ngài hai người con đáng yêu như vậy.
Trừ Anatol, cậu con út của ngài, mà tôi không ưa - phu nhân nói thêm,
lông mày nhướn cao lên, giọng quyền hành và dứt khoát - Mà công tước
lại là người ít biết giá trị của con mình hơn cả, vì vậy công tước quả
không đáng được hai người con như thế.
Và phu nhân mỉm cười, nụ cười phấn khởi.
Công tước nói:
- Phu nhân bảo tôi làm thế nào được? Nếu có Lavater ở đây thì ông ta sẽ bảo tôi không có cái u làm cha(3).
- Thôi đừng đùa nữa. Tôi đang nói chuyện đứng đắn kia mà. Công tước ạ,
tôi không vừa lòng về cậu con trai út của ngài cho lắm. Cái này ta cũng
nói riêng với nhau thôi (gương mặt của phu nhân lại lộ vẻ buồn rầu),
trong cung đức hoàng thái hậu họ có nói đến cậu ta đấy, và lấy làm ái
ngại cho công tước.
Công tước không đáp lại, nhưng phu nhân vẫn lặng thinh nhìn công tước,
vẻ tư lự, chờ đợi công tước trả lời. Công tước Vaxili cau mày. Cuối
cùng, công tước nói:
- Tôi còn biết làm thế nào được? Phu nhân biết đấy, tôi đã làm tất cả
những gì mà một người cha có thể làm để dạy dỗ chúng nó, thế mà rốt cục
cả hai đứa lớn lên vẫn thành hai thằng ngốc như thường. Thằng Ippolit
thì ít nhất cũng còn là một thằng ngốc hiền lành, chứ thằng Anatol thì
thật là một thừng ngốc ngỗ ngược. Đấy chỉ là khác nhau có thế.
Trong khi nói, công tước mỉm cười không được tự nhiên như thường ngày,
nhưng lại có vẻ phấn khởi hơn, rồi đột nhiên hai bên mép nhăn lại để lộ
cái gì thô bỉ và khả ố.
- Những ngưởi như công tước thì có con làm gì? Giá công tước không làm
cha, thì tôi thật không thể có điều gì chê bai công tước được nữa, -
Anna Pavlovna nói, mắt ngước nhìn lên có vẻ đăm chiêu suy nghĩ.
- Tôi là kẻ nô lệ trung thành của phu nhân, và chỉ với phu nhân tôi mới
có thế thú nhận điều này, con tôi - nó là mối luỵ của đời tôi - nó quả
là cây thập tự mà tôi phải vác lên vai. Tôi tự cắt nghĩa cho mình như
vậy đấy. Biết làm thế nào được?
Công tước ngừng nói và khoát tay một cái, ngụ ý là mình đành cam chịu phục tùng số mệnh ác nghiệt.
Anna Pavlovna trầm ngâm một lúc rồi nói:
- Ngài chắc chưa bao giờ nghĩ đến việc cưới vợ cho cậu Anatol phá gia
chi tử của ngài nhỉ. Người ta thường bảo là gái quá thời thì hay có cái
thói làm mai mối. Tôi chưa cảm thấy mình có cái thói ấy, nhưng tôi có
biết một tiểu thư phải chịu khổ sở nhiều vì ông bố, đó là một người họ
hàng của chúng tôi, một công tước tiểu thư họ Bonkonxki.
Công tước Vaxili không đáp, nhưng với cái trí xét đoán và cái ký ức rất
nhạy của những người thuộc giới xã giao, công tước liền khẽ nghiêng đầu
để chứng tỏ mình đã lãnh hội và đã quan tâm đến những điều mách bảo của
phu nhân.
- Phu nhân có hiết không, cái thằng Anatol ấy tiêu của tôi mỗi năm đến
bốn vạn rúp, - công tước nói, hẳn là ông ta không đủ sức kìm hãm dòng
tâm tư buồn bã của mình. Công tước im lặng một lúc:
- Cứ như thế này, rồi năm năm nữa không biết sẽ ra sao đây?
- À làm cha thì hơn người ta ở chỗ đấy.
- Thế công tước tiểu thư của phu nhân có giàu không?
- Ông bố cô ta rất giàu nhưng rất hà tiện. Ông cụ hiện nay ở thôn quê.
Đó chính là công tước Bolkonxki nổi tiếng, đã về hưu từ thời tiên đế,
mà người ta thường gọi đùa là ông vua nước Phổ. Ông ta là người rất
thông minh, nhưng có nhiều cái gàn dở rất kỳ quặc, lại rất khó tính.
Tội nghiệp cho con bé, nó thật đến khổ, công tước tiểu thư có một người
anh cách đây ít lâu vừa kết hôn với cô Liza Mainen, và làm sĩ quan phụ
tá cho Kutuzov. Hôm nay người anh cũng đến đây.
Công tước bỗng dưng cầm lấy tay Anna Pavlovna và không hiểu tại sao kéo phu nhân cúi thấp xuống, rồi nói:
- Này, bạn Annet thân mến, bạn dàn xếp hộ tôi việc ấy, tôi sẽ suốt đời
là kẻ nô lệ trung thành của bạn, là kẻ nô lệ, như lão trưởng thôn của
tôi thường viết trong báo cáo, cô ấy con nhà thế gia, cô ấy giàu: tôi
chỉ cần có thế.
Với những cử chỉ thoải mái, thân mật và đẹp mắt mà ông vẫn có, công
tước cầm bàn tay của ngự tiền phu nhân đưa lên môi hôn, và lắc lắc, rồi
ngồi người trên ghế bành, đưa mắt nhìn phía khác.
Anna Pavlovna nghĩ ngợi một lát rồi nói:
- Được, để tôi sẽ nói chuyện với Liza (vợ công tước Bolkonxki trẻ tuổi)
ngay hôm nay. Có lẽ rồi việc này sẽ thành. Gia đình nhà ông sẽ là nơi
tôi tập sự làm gái già.
-------------------------------------------------------------------------

Chú thích:
(1) Họ của Napoleon Bonaparte phát âm theo giọng Corse để tỏ ý khinh miệt.
(2) Sau cuộc cách mạng Pháp 1789, một số quí tộc phản cách mạng trốn
hoặc bị trục xuất ra nước ngoài. Số người đó gọi là những người lưu
vong (emigré)
(3) Lavater (1741-1801) Nhà văn và giáo sĩ Thuỵ Sỹ đã lập ra một thuyết
cho rằng năng khiếu của con người là do hình dáng và đặc biệt là cái u
ở trên đầu quy định. Thành ngữ, có nghĩa là "đó là một tai ách mà số
phải chịu".

Share

Gần ba giờ sáng, trong khi chưa có ai ngủ, viên tào trưởng đến báo là có lệnh xuất phát đến làng Oxtrovna.
Vẫn cười nói bô bô như cũ, các sĩ quan hối hả sửa soạn; họ lại đun
một ấm nước bẩn. Nhưng Roxtov không đợi dọn trà xong, lên đường về đại
đội. Trời đã hửng sáng; mưa đã tạnh, mây tan dần. Từ trong quán bước ra,
Roxtov và Ilya đều ghé mắt dòm vào chiếc xe điềm da của ông bác sĩ ướt
sũng nước mưa loang loáng trong ánh bình minh lờ mờ. Hai bàn chân của
ông thày thuốc thòi ra ngoài điềm; ở giữa xe, trên chiếc gối họ trông
thấy chiếc mũ chụp của bà bác sĩ; từ trong xe đưa ra tiếng thở đều đều
của hai người đang ngủ.
- Bà ta dễ thương thật! - Roxtov bảo Ilya bấy giờ cùng đi ra với chàng.
- Thật là một người đàn bà đáng yêu! - Ilya đáp với vẻ nghiêm trang của tuổi mười sáu.
Nửa giờ sau, đại đội kỵ binh đã xếp hàng ngũ chỉnh tề trên đường cái.
Lệnh "lên yên!" vang lên - binh sĩ làm dấu chữ thập và bắt đầu lên
ngựa. Roxtov thúc ngựa lên trước hô: "Tiến!" và trong tiếng vó ngựa giẫm
lép bép trên con đường ướt át, trong chiếc gươm vỗ lách cách và tiếng
nói chuyện khe khẽ, đội phiêu kỵ xuất phát trên con đường lớn hai bên
trồng hai dãy bạch dương, tiến theo đoàn bộ binh và pháo binh đang đi
trước mặt họ.
Những đám mây xơ xác màu xanh tim tím bay nhanh trước gió, đỏ dần lên
dưới ánh mặt trời mới mọc. Trời mỗi lúc một sáng tỏ. Đã thấy rõ những
đám cỏ lăn tăn thường mọc hai bên đường làng, hãy còn ướt đẫm vì trận
mưa đêm qua; những cành bạch dương ủ rũ, cũng ướt đẫm nước mưa, đung đưa
trước gió và hắt những giọt nước mưa sáng trong rơi chênh chếch xuống
mặt đất. Nét mặt của binh sĩ trông mỗi lúc một thêm rõ. Roxtov cưỡi ngựa
đi giữa hai hàng bạch dương, bên cạnh là Ilya bấy giờ không rời chàng
một bước.
Đi chiến dịch lần này Roxtov không dùng ngựa trận mà lại tự ý cưỡi
một con ngựa cô-dắc. Vốn là một tay chơi ngựa sành sỏi và say mê, cách
đây ít lâu chàng đã kiếm được một con ngựa tía lớn vùng sông Đông bờm
trắng; rất hăng và chạy rất nhanh, chẳng con nào bì kịp. Cưỡi con ngựa
này thật là một lạc thú đối với Roxtov.
Chàng nghĩ đến con ngựa, đến buổi ban mai, đến cô vợ ông bác sĩ và không hề nghĩ đến sự nguy hiểm sắp tới.
Trước kia, mỗi lần ra trận, Roxtov thấy sợ; bây giờ chàng chẳng hề
cảm thấy sợ hãi gì cả. Nhưng chàng không sợ không phải vì chàng đã quen
với lửa đạn (không ai có thể quen với sự nguy hiểm) mà vì chàng đã học
được cách làm chủ tinh thần của mình trước nguy hiểm. Chàng đã quen mỗi
khi ra trận nghĩ đến đủ mọi thứ trừ cái điều đáng lẽ phải chú ý nhất;
điều nguy hiểm sắp tới Trong thời gian đầu tòng ngũ, dù có cố gắng bao
nhiêu, dù có tự trách mình là hèn nhát bao nhiêu chàng vẫn không làm chủ
được mình; nhưng với tháng năm, tự nhiên chàng đã có được thói quen đó.
Bây giờ chàng cưỡi ngựa đi cạnh Ilya giữa hai hàng bạch dương, chốc
chốc bứt mấy chiếc lá ở những cành sa trước mặt, thng thoảng lại chạm
chân vào sườn ngựa, thỉnh thoảng lại đưa chiếc tẩu thuốc đã hút hết cho
người lính phiêu kỵ đi sau lưng, không quay người lại, có vẻ điềm tĩnh
và vô tư lự tưởng chừng như đang cưỡi ngựa rong chơi. Chàng thấy chạnh
lòng khi nhìn vẻ mặt lo lắng của Ilya, bây giờ đang nói huyên thiên có
chiều bứt rứt; kinh nghiệm đã cho chàng biết rõ tâm trạng day dứt của
một người đang chờ đời chiều khủng khiếp, chờ đời cái chết, điều mà viên
thiếu uý Ilya đang trải qua. Chàng biết rằng chỉ có thời gian mới có
thể làm cho Ilya thoát khỏi tâm trạng đó.
Mặt trời vừa ló trên trời trong giữa hai tầng mây, thì gió lặng hẳn
tựa hồ như không dám làm hỏng buổi sáng mùa hè tươi đẹp sau cơn giông tố
đêm qua; giọt nước mưa đọng trên cành cây vẫn còn nhỏ giọt, nhưng bây
giờ đã rơi thẳng xuống; mọi vật đều yên tĩnh. Mặt trời đã lên hẳn, hiện
rõ trên chân trời rơi lấp sau dải mây, rực rỡ hơn lúc nãy, xé rách những
đường viền của đám mây. Mọi vật đều sáng lên và long lanh trong ánh
nắng. Và cùng một lức ấy, dường như để trả lời lại ánh nắng, ở phía
trước có những phát súng đại bác vang lên.
Roxtov chưa kịp đoán xem những phát súng cách bao nhiêu, thì từ
Vitebxk đã có một viên sĩ quan phụ tá của bá tước Oxterman - Tolstoy phi
ngựa đến truyền lệnh phóng nước kiệu trên đường cái.
Đại đội kỵ binh vòng qua đoàn bộ binh và pháo binh bấy giờ cũng đang
vội rảo bước, phóng ngựa xuống dốc và sau khi đi ngang một cái làng
vắng vẻ không người ở, lại phóng lên dốc. Ngựa bắt đầu toát mồ hôi, binh
vĩ mặt mày đỏ gay lên.
- Đứng lại, nhìn trước… thẳng! - Ở phía trước vang lên tiếng hô của viên
sư đoàn trưởng rồi có tiếng hô tiếp - Hàng trái tiến lên, bước một…
tiến!
Và đội phiêu kỵ men theo dọc hàng quân chuyển sang bên phía tả vị trí
và dừng lại phía sau đoàn kỵ binh của ta đứng thành một khối dày đặc -
đó là đoàn quân dự bị: phía trên một chút, trên cao một điểm, trong bầu
không khí trong vắt, dưới ánh nắng chênh chếch của buổi ban mai, có thể
trông thấy những khẩu pháo của ta in trên chân trời. Ở phía trước, sau
một thung lũng thấp thoáng, các đạo bộ binh và các khẩu pháo của địch.
Từ phía thung lũng đã nghe tiếng súng trường rộn ràng vui vẻ của quân ta
ở tiền duyên lúc bấy giờ đã nổ súng giáp trận với quân địch.
Nghe những âm hưởng này, những âm hưởng mà đã từ lâu chàng không được
nghe, Roxtov thấy lòng vui hẳn lên như khi nghe tiếng nhạc tưng bừng
nhất. Đùng đì - đùng, đoành - đoành! - mấy tiếng súng nổ dồn, khi lẻ tẻ,
khi liên tiếp. Rồi mọi vật im lặng, rồi lại như có ai giâm lên một
tràng pháo.
Quân phiêu kỵ đứng yên một chỗ trong khoảng một tiếng đồng hồ. Đại
bác cũng đã lên tiếng gầm gừ. Bá tước Oxterman cùng với đoàn tuỳ tùng
cưỡi ngựa đi ngay phía sau kỵ đội, dừng lại nói mấy câu với viên trung
đoàn trưởng rồi đi vòng lên phía trận pháo bố trí trên núi.
Sau khi Oxterman đi qua, bên đơn vị U-lan có tiếng hô:
- Xếp thành đội ngũ chiến đấu, tiến!
Đoàn bộ binh đứng ở phía trước họ rẽ đôi ra để cho kỵ binh đi qua.
Quân U-lan xuất phát: cờ đuôi nheo ở đầu giáo bay phấp phới, họ phóng
nước kiệu xuống núi tiến về phía kỵ binh Pháp bấy giờ vừa xuất hiện dưới
chân núi, ở phía trái.
Quân U-lan vừa xuống núi thì quân phiêu kỵ được lệnh tiến lên núi để yểm
hộ cho trận địa pháo binh. Trong khi quân phiêu kỵ đến thay chân đội
U-lan, từ tiền duyên có những viên đạn lạc bay đến, kếu ríu rít trong
không trung.
Âm hưởng này, mà đã từ lâu Roxtov không được nghe, lại khiến chàng vui
vẻ và phấn chấn hơn cả tiếng súng lúc nãy. Chàng ngồi thẳng người trên
mình ngựa, đưa mắt nhìn quanh chiến trường trải rộng ra dưới chân núi,
và toàn tâm toàn ý dõi theo cục chuyẻn binh của đơn vị U lan. Quân U-lan
đã phi sát đội long kỵ của Pháp, rồi khói súng che lấp mọi vật, và năm
phút sau quân U-lan phi ngựa trở lại nơi họ xuất phát, nhưng chếch sang
bên trái. Ở giữa những người lính U-lan mặc áo da cam ở phía sau lưng họ
đã thấy những đám long kỵ binh Pháp đông nghịt mặc áo lam cưỡi ngựa xám
đuổi theo.
Với con mắt rất tinh của người đi săn, Roxtov là một trong những
người đầu tiên đã trông thấy đám long kỵ binh Pháp mặc áo lam đuổi theo
quân U-lan của ta. Đội U-lan hàng ngũ rối loạn và đội kỵ binh Pháp đang
đuổi theo họ một lúc một tiến gần chỗ Roxtov đứng. Từ trên núi nhìn
xuống đã có thể thấy rõ những bóng người trông rất nhỏ ở dưới chân đồi
đang xô đẩy nhau, đuổi theo nhau và hoa tay hay vung kiếm.
Roxtov, khi đi săn đuổi, đứng nhìn những việc đang diễn ra trước mắt
mình. Trực giác của chàng đã cảm thấy rằng nếu bây giờ cho quân phiêu kỵ
đánh thốc vào đội long kỵ binh Pháp thì chúng sẽ không bao giờ đương
nổi; nhưng nếu đánh thì đánh ngay bây giờ, ngay phút này, nếu không thì
chậm mất. Chàng đưa mắt nhìn quanh viên quan. Viên thượng uý đứng cạnh
chàng bấy giờ cũng nhìn không chớp mắt vào những người cưỡi ngựa dưới
chân núi.
- Andrey Xevaxtyanyst, - Roxtox nói, - Ta có thể đánh tan được chúng…
- Đúng đấy, - Viên thượng uý nói, - Hay là ta…
Chưa nghe nói hết câu, Roxtox đã thúc ngựa phi ra trước kỵ đội, chàng
chưa kịp ra lệnh tiến quân thì toàn thể đại đội, lúc bấy giờ cũng cảm
thấy như Roxtox, đã thúc ngựa theo chàng. Bản thân Roxtox cũng chẳng
biết tại sao mình làm việc đó, và làm như thế nào. Tất cả những việc đó
chàng đã làm như vẫn thường làm khi đi sẵn, không nghĩ ngợi, đắn đo suy
tính. Chàng thấy bọn long kỵ binh đã đến gần, thấy hàng ngũ của chúng
rối loạn; chàng biết rằng chúng sẽ đương nổi, chàng biết rằng nếu bỏ qua
phút này, thì sẽ không bao giờ trở lại nữa. Tiếng đạn réo quanh chàng
có sức kích động quá mạnh, và con ngựa của chàng hăm hớ muốn tiến lên,
đến nỗi chàng không sao kìm nổi. Chàng thúc ngựa tiến, cất tiếng hô mệnh
lệnh và ngay lức ấy chàng nghe phía sau lưng có tiếng vó ngựa rầm rập
của toàn thể đại đội chàng đang phóng nước kiệu tọả xuống núi về phía
bọn long kỵ binh. Xuống đến gần chân núi, đang nước kiệu họ bất giác
chuyển sang nước đại, càng đến gần quân U-lan ta và quân long kỵ binh
Pháp đang đuổi theo thì lại càng phi nhanh thêm.
Họ đã đến gần bọn long kỵ binh. Những tên ở phía trước trông thấy
quân phiêu kỵ liền quay trở lại, những tên ở phía sau kìm ngựa. Với một
cảm giác giống như khi chàng phi ngựa đi chặn đường con sói, Roxtox cho
con ngựa sông Đông của chàng phóng hết tốc lực, phi chéo vào đám long kỵ
binh Pháp hàng ngũ rối loạn. Một người lính U-lan dừng lại, một người
ngã ngựa phục xuống đất để khỏi bị xéo lên người, một con ngựa không
người cưỡi chen lấn vào hàng ngũ đội phiêu kỵ. Hầu hết cả bọn long kỵ
binh Pháp đều phi trở lại phía sau. Roxtox chọn một tên long kỵ binh
cưỡì ngựa xám, phóng ngựa rượt theo. Dọc đường chàng suýt đâm vào một
bụi cây; nhưng con tuấn mã đưa chàng bay vút qua bụi, phải chật vật lắm
chàng mới ngồi được vững trên yên. Nikolai thấy rằng chỉ trong chốc lát
chàng sẽ đuổi kịp tên địch mà chàng đã chọn làm đích. Tên Pháp này - cứ
trông quân phục thì chắc là một viên sĩ quan cúi rạp mình trên con ngựa
xám, lấy gươm thúc vào mông con ngựa chạy nhanh thêm. Chỉ có một lát,
con ngựa của Roxtox húc vào mông con ngựa của viên sĩ quan suýt làm cho
nó ngã nhoài ra, và ngay lúc ấy, Roxtox - chính chàng cũng chẳng biết
tại sao - vung gươm lên chém vào tên kỵ binh Pháp.
Trong cái giây lát chàng làm như vậy, tất cả mọi hưng phấn của Roxtox
vụt biến mất. Viên sĩ quan Pháp ngã xuống, vì nhát gươm thì ít (lưỡi
gươm chỉ chém đứt một đường nhỏ ở phía trên khuỷu tay) mà vì bị lay mạnh
và sợ thì nhiều. Roxtox kìm ngựa lại, đưa mắt nhìn kẻ thù mình vừa
thắng xem thử hắn là người thế nào. Viên sĩ quan lính kỵ binh Pháp một
chân, nhảy cò trên mặt đất, còn chân kia thì mắc vào bàn đạp. Hắn nheo
nheo mắt như chờ đợi một nhát gươm sắp chém xuống lần nữa, nhăn mặt
ngước nhìn Roxtox ra vẻ kinh hãi, mặt hắn tái mét và lấm bùn: với bộ tóc
vàng, với cái cằm lúm đồng tiền và đôi mắt màu xanh nhạt trong sáng,
khuôn mặt trè trung của viên sĩ quan Pháp thật chẳng hợp chút nào với
chiến trường, thật chẳng có vẻ gì là khuôn mặt của một kẻ địch, mà là
một khuôn mặt của hết sức quen thuộc thường gặp trong phòng khách.
Roxtox chưa kịp quyết định xem mình nên làm gì, thì viên sĩ quan đã kêu
to: "Tôi xin hàng!". Hắn luống cuống vội vàng muốn rút chân ra khỏi bàn
đạp nhưng không sao rút được, và đôi mắt sợ hãi của hắn vẫn giương lên
nhìn Roxtox không chớp: Những người lính phiêu kỵ bấy giờ vừa phi đến
tháo chân hắn ra khỏi bàn đạp và đặt hắn ngồi lên yên. Bốn phía đều nhìn
thấy những người phiêu kỵ đang mải đối phó với những tên long kỵ binh:
có tên bị thương, máu me be bét trên mặt nhưng vẫn không chịu buông ngựa
ra; một tên khác ngồi trên ngựa sau lưng một người lính phiêu kỵ, tay
ôm choàng lấy mình người lính; lại một tên nữa đang được mấy người phiêu
kỵ đỡ cho ngồi lên ngựa. Ở phía trước mặt, bộ binh Pháp vừa chạy tới
vừa bắn. Quân phiêu kỵ vội vàng đem bọn tù binh về hậu tuyến. Roxtox
cũng phi ngựa trở lại về với họ: một cảm giác gì khó chịu làm cho lòng
chàng như thắt lại. Có một cái gì lờ mờ, rối ren mà chàng không sao nhận
thức được rõ ràng đã đẩy lên trong lòng chàng nghĩ đến lúc chàng vung
gươm lên chém hắn.
Bá tước Oxterman - Tolstoy nghênh tiếp đội phiêu kỵ, gọi Roxtox đến
cảm ơn chàng và nói rằng ông ta sẽ trình lên hoàng thượng rõ hành động
dũng cảm của chàng và sẽ xin cho chàng một huân chương chữ thập George.
Khi được lệnh đến gặp bá tước Oxterman, chàng nhớ ra rằng chàng đã cho
đơn vị tấn công mà không có lệnh trên, nên tin chắc rằng cấp chỉ huy gọi
chàng đến là để trừng phạt hành động tự tiện của chàng. Vậy lẽ ra những
lời khen ngợi của Oxterman và lời hứa thăng thưởng càng khiến chàng
ngạc nhiên và vui mừng, nhưng cái cảm giác lờ mờ, khó chịu lúc nấy vẫn
khiến chàng bứt rứt. "Ồ, cái gì làm cho mình băn khoăn thế nhỉ? - Chàng
tự hỏi khi từ giã viên tướng ra về. - Ilya à? Không, cậu ta vẫn bình yên
vô sự. Mình có làm điều gì đáng hổ thẹn chăng? Không, vẫn không phải!" -
Có một cái gì khác day dứt chàng như một mềm hối hận - Phải, phải cái
thằng cha sĩ quan Pháp cằm lúm đồng tiền ấy - Và mình nhớ rất rõ là tay
này mình đã chùn lại khi mình vung gươm lên"
Roxtox thấy đám lù binh đang được giải đi, liền phi ngựa theo để nhìn
lại tên Pháp có cái cằm lúm đồng tiền. Mình mặc bộ quân phục kỳ quặc,
viên sĩ quan Pháp đang ngồi trên một con ngựa của lính phiêu kỵ và lo
lắng đưa mắt nhìn quanh. Vết thương của hắn cũng chẳng đáng gọi là một
vết thương nữa. Hắn gượng gạo mỉm cười với Roxtox và vẫy tay chào chàng.
Roxtox vẫn có một cảm giác ngượng nghịu xấu hổ.
Suốt ngày hôm ấy và ngày hôm sau các bạn bè của Roxtox nhận thấy
chàng tuy không có vẻ buồn bã hay cáu kỉnh nhưng lại trầm lặng, thẫn thờ
và đăm chiêu. Chàng uống rượu một cách miễn cưỡng, cứ tìm cách ngồi một
mình suy nghĩ điều gì.
Roxtox nghĩ mãi đến cái chiến công oanh liệt của mình: lạ thay, nó
lại đem lại cho chàng một tấm huân chương chữ thập George, thậm chí lại
làm cho chàng lừng danh là một tay gan dạ. Chàng nghĩ mãi, mà vẫn có một
điều gì chàng không sao hiểu nổi: "Thế ra chúng nó còn sợ hơn cả bọn
mình nữa ư! - Chàng nghĩ. - Chỉ có thế thôi mà cũng gọi là anh hùng à?
Mà ta làm như vậy có phải vì tổ quốc đâu? Hắn ta có tội tình đâu với cái
cằm lúm đồng tiền và đôi mắt xanh của hắn? Hắn hoảng sợ biết chừng nào!
Hắn tưởng là ta định giết hắn. Việc gì ta phải giết hắn? Tay ta đã run.
Rồi họ lại cứ gắn chữ thập George cho ta. Chả hiểu ra làm sao cả, chả
hiểu tí nào cả!".
Nhưng trong khi Nikolai băn khoăn với những câu hỏi ấy và vẫn không
sao hiểu rõ được cái gì khiến chàng bứt rứt như vậy, thì bánh xe của vận
đỏ(1) vẫn xoay ra thuận chiều, đem lại cho chàng nhiều lợi lộc - Điếu
văn vẫn thường thấy trong đời quân nhân. Sau trận Oxtrovna người ta đã
cất nhắc cho chàng lên chỉ huy một tiểu đoàn phiêu kỵ và mỗi khi cần đến
một viên sĩ quan dũng cảm, người ta đều nhớ đến chàng.

Chú thích:
(1) "vận đỏ" thường được biểu trưng bằng hình ảnh một người đàn bà bị mắt chân đi trên một cái bánh xe có cánh.

Chương 14

Được tin Natasa ốm, bá tước phu nhân bấy giờ vẫn
chưa khỏi bệnh hẳn, người hãy còn yếu, đã đem Petya và cả nhà lên
Moskva, và gia đình Roxtov rời khỏi nhà bà Maria Dmitrevna dọn sang toà
nhà của họ và ở hẳn Moskva.
Bệnh tình của Natasa trầm trọng đến nỗi, thực may cho nàng và cũng
thực may cho cha mẹ nàng, ý nghĩ về những nguyên nhân đã khiến nàng lâm
bệnh, hành động của nàng đoạn tuyệt với vị hôn phu đều lùi ra phía sau.
Nàng ốm nặng đến nỗi không thể nào nghĩ em mình có lỗi đến chừng nào
trong tất cả những việc đã xảy ra, trong khi nàng không ăn, không ngủ,
gầy mòn đi trông thấy, ho sù sụ và như các bác sĩ đã để lộ, bệnh tình
khá nguy kịch. Bây giờ phải nghĩ cách cứu nàng. Các bác sĩ đến thăm
Natasa khi thì từng người một, khi thì họp thành một hội đồng, nói nhiều
bằng tiếng Pháp, tiếng Đức và tiếng La-tinh, phản bác nhau, kê đơn vô
số thuốc chữa đủ các thứ bệnh mà họ biết; nhưng trong bọn họ không ai
thoáng có ý nghĩ đơn giản rằng họ không thể biết được căn bệnh của
Natasa, cũng như không thể biết được một bệnh nào mà một con người sống
có thể mắc phải: vì mỗi con người sống đều có những đặc tính của mình,
và bao giờ cũng có một thứ bệnh riêng của mình, một bệnh mới mẻ phức
tạp, mà y học chưa từng biết, đó không phải là bệnh phổi, bệnh gan, bệnh
tim, bệnh thần kinh, bệnh ngoài da, v.v…, là những thứ bệnh có ghi
trong sách y học, vì bệnh ấy là một trong vô số những cách kết hợp những
bệnh tật của các tạng phủ này. Các bác sĩ không thể thoáng có cái ý
nghĩ rằng mình không biết làm phù phép, bởi vì sự nghiệp của đời họ là
chữa bệnh; bởi vì họ được trả tiền để làm việc đó, và bởi vì họ đã tiêu
phí những năm tháng tươi đẹp nhất của cuộc đời họ vào việc ấy. Nhưng cái
chính khiến cho các bác vĩ không thể có ý nghĩ ấy được là vì họ thấy
mình chắc chắn là có ích, và quả nhiên họ rất có ích cho tất cả những
người trong gia đình Roxtov. Họ có ích không phải vì họ bắt người ốm
nuốt những chất phần lớn là có hại (cái hại này cũng khó thấy, vì những
chất có hại thường cho uống với một liều lượng rất ít) nhưng họ có ích,
họ thấy là cần thiết, không thể nào thiếu được (chính vì thế cho nên
trước đây cũng như sau này bao giờ cũng có những ông lang băm, những ông
thầy màn và nhưng người chữa bệnh tương tự); bởi vì họ thoả mãn nhu cầu
tinh thần của người ốm và của những người yêu thương người ốm. Họ thoả
mãn cái nhu cầu muôn thủa của con người là mong được khỏi ốm, được người
khac xót thương và ân cần săn sóc. Họ thoả mãn một nhu cầu muôn thủa mà
con người ta có thể nhận thấy hình thức nguyên thuỷ nhất ở đứa trẻ, là
cái những cầu xoa chỗ đau. Đứa trẻ va phải cái gì thì lập tức chạy đến
mẹ, đến u già để người ta xoa chỗ đau cho nó, vấu khi đã được vỗ về như
vậy thì nó đỡ đau.Đứa trẻ không hình dung được rằng những người mạnh hơn
và khôn ngoan hơn nó không làm gì cho nó thấy đỡ đau. Và lòng nó được
an ủt vì nó hy vọng được khỏi đau, vì mẹ nói thương xót nó và xoa chỗ
đau cho nó. Nếu các bác sĩ có ích cho Natasa thì cũng là vì họ quả quyết
rằng nàng sẽ khỏi nếu anh xà ích đánh xe ra hiệu thuốc phố Arbatxkaya
mua một đồng bảy thuốc bột và thuốc viên đựng trong chiếc hộp xinh xắn,
và nếu người ốm uống các thứ thuốc này pha nước đun sôi đúng hai giờ một
lần, không hơn không kém.
Sonya, bá tước và phu nhân sẽ làm gì bây giờ, họ làm sao có thể
khoanh tay đứng nhìn; nếu không có những viên thuốc uống đúng giờ đúng
giấc ấy, nếu không có những thứ nước uống hâm nóng, những miếng gà hầm
và tất cả những điều mà họ phải tuân theo và cũng làm cho họ có công
việc được an ủi? Bá tước làm sao chịu đựng nổi bệnh tình của cô con gái
yêu, nếu như ông không biết rằng bệnh của Natasa tốn hết hàng nghìn rúp,
và dù có phải tiêu thêm hàng nghìn nữa để nàng khỏi bệnh ông cũng không
tiếc, nếu như thế nàng vẫn không khỏi thì ông sẽ không ngần ngại tiêu
thêm hàng nghìn nữa và vẫn sẽ đưa nàng ra nước ngoài rồi triệu tập một
hội đồng danh y; nếu ông không có dịp để kể tỉ mỉ rằng Metivie và Feller
không hiểu, nhưng Friz hiểu rõ, mà Mudrov còn chẩn đoán được rõ ràng
hơn? Bá tước phu nhân còn biết làm gì, nếu bà ta không có dịp gây gổ với
Natasa vì nàng không theo cho thật đúng những lời dặn của bác sĩ?
- Cứ thế này thì còn phải làm sao được, - bá tước phu nhân nói, và nỗi
bực mình làm cho phu nhân quên lãng nỗi buồn, - nếu con không chịu nghe
lời bác sĩ và uống thuốc không đúng giờ giấc! Có phải chuyện đùa đâu, nó
có thể biến chứng thành bệnh viêm phổi đấy, - Bá tước phu nhân nói
thêm, và ngay trong khi nói ra cái danh từ mà bà không hiểu (mà cũng
chẳng phải một mình bà là không hiểu), bà cũng được an ủi rất nhiều rồi.
Sonya còn biết làm gì, nếu nàng không vui mừng nhận thấy nàng đã không
cởi áo ngoài suốt ba đêm đầu để sẵn sàng làm tròn tất cả những lời dặn
dò của bác sĩ, và bây giờ đây đêm đêm nàng không ngủ để khỏi nhỡ giờ cho
Natasa uống những viên thuốc chẳng có hại gì mấy đựng trong hộp mạ
vàng? Mà ngay cả Natasa cũng vậy, tuy nàng nói rằng không có thuốc nào
có thể chữa cho nàng khỏi bệnh và tất cả những thứ kia đều là nhảm nhí,
nàng cũng không hài lòng khi thấy người ta hy sinh vì mình nhiều như
vậy, và phải uống thuốc đúng giờ giấc. Thậm chí nàng còn thấy vui khi
không chịu làm theo lời dặn của bác sĩ để tỏ ra rằng mình không tin là
bệnh có thể khỏi và không có ý tiếc rẻ đời mình.
Bác sĩ đến hàng ngày, bắt mạch, xem lưỡi, không hề để ý đến vẻ mặt ủ
dột của nàng, và cứ đùa với nàng. Nhưng khi ông sang phòng bên bá tước
phu nhân hấp tấp đi theo ông, ông làm ra vẻ nghiêm nghị và lắc đầu ra
dáng tư lự, nói rằng liều thước vừa rồi sẽ có tác dụng, rằng cần phải
chờ xem; rằng bệnh này chủ yếu là bệnh tinh thần, song…
Bá tước phu nhân, cố giấu giếm hành động này với bản thân mình và
với cả thầy thuốc nữa, dúi cho ông ta một đồng tiền vàng, và mỗi lần như
vậy phu nhân trở vào phòng con, lòng yên tĩnh hơn.
Những chứng bệnh của Natasa là ăn kém, ngủ kém, thường hay ho và lúc
nào cũng ủ ê, phờ phạc. Thầy thuốc nói rằng thế nào cũng phải để Natasa
ở một nơi có thể chạy chữa khi cần thiết, cho nên họ giữ nàng ở lại
trong một không khí ngột ngạt của thành phố. Thế là mùa hè năm 1812 gia
đình Roxtov không về quê nữa.
Tuy đã uống rất nhiều thuốc viên, thuốc bột đựng trong những chiếc
lọ và những chiếc hộp con con mà bà Schoss, một người rất thích các thứ
này, đã gom góp lại được thành một bộ sưu tập đầy đủ, tuy nàng bị tước
mất cảnh sống hương thôn mà nàng đã quen thuộc, nhưng cuối cùng tuổi trẻ
vẫn thắng: nỗi buồn của Natasa bắt đầu bị những ấn tượng của cuộc sống
hằng ngày che mờ, nó không còn đè nặng lên lòng nàng nữa, nó bắt đầu lùi
về quá khứ, và thể lực Natasa bắt đầu bình phục.

Chương 15

Natasa đã bình tĩnh hơn trước, nhưng không phải là vui hơn. Không những
nàng còn tránh tất cả những dịp chơi, như những buổi khiêu vũ những cuộc
dạo chơi, những buổi hoà nhạc, những tối xem kịch; và hễ nàng cười thì
bao giờ trong tiếng cười cũng thấy có nước mắt.
Nàng không sao hát được. Hễ nàng cất tiếng cười hay thử hát những
khi ngồi một mình, thì nước mắt lại trào lên nghẹn ngào trong cổ: những
giọt nước mắt hối hận, nhớ những ngày trong sáng không bao giờ còn trở
lại nữa, những giọt nước mắt tủi cực vì thấy mình đã phí hoài tuổi thanh
xuân lẽ ra có thể tràn đầy hạnh phúc. Tiếng cười và tiếng hát đối với
nàng thật như một lời báng bổ đối với nỗi buồn của nàng. Nàng không hề
nghĩ đến việc làm duyên làm dáng nữa. Nàng nói và cảm thấy rằng lúc bấy
giờ đàn ông đối với nàng cũng chẳng khác nào lão hề Naxtaxya Ivanovna.
Trong lòng nàng như có một tên cảnh binh cấm nàng không được hưởng một
niềm vui nào. Vả chăng tâm tư nàng cũng chẳng còn những thích thú trước
kia của cuộc sống vô tư lự, tràn đấy hy vọng của người con gái. Nàng
thường xót xa nhớ lại những tháng mùa thu, những buổi đi săn, ông chú và
lễ Giáng sinh, những ngày đã sống cạnh Nikolai ở Otradnoye. Giá được
sống lại dù chỉ là một ngày của quãng thời gian đó thôi, thì dẫu có phải
hy sinh gì nàng cũng cam. Nhưng thời ấy đã vĩnh viễn trôi qua rồi. Dạo
ấy linh tính đã báo cho nàng biết rằng cuộc sống thoải mái và tâm trạng
sẵn sàng đón lấy mọi niềm vui sướng sẽ không bao giờ trở lại nữa: quả
nhiên linh tính đã không lừa dối nàng. Nhưng vẫn cứ phải sống.
Nàng thấy lòng nguôi nguôi khi nghĩ rằng nàng không phải là người
tốt nhất như trước kia nàng đã từng nghĩ, mà là người xấu xa nhất xấu xa
hơn tất cả mọi người ở trên đời. Nhưng như thế vẫn chưa đủ Nàng biết
như vậy và tự hỏi: "Thế rồi sao nữa?" Nhưng chẳng có gì nữa hết. Cuộc
sống chẳng cho nàng lấy một niềm vui, và cuộc sống cứ trôi qua. Natasa
hình như chỉ cố sao dừng làm phiền ai, đừng làm cho ai phải cực nhọc vì
mình, còn riêng nàng thì nàng chẳng cần gì cho mình cả. Nàng xa lánh mọi
người trong gia đình, chỉ riêng với Petya là nàng thấy dễ chịu. Nàng
thích bầu bạn với em trai hơn là với những người khác; và đôi khi ngồi
nói chuyện riêng với Petya, nàng lại cất tiếng cười. Nàng hầu như không
ra khỏi nhà, và tổng số những người khách đến thăm chỉ có một người có
thể làm cho nàng vui mừng: người ấy là Piotr. Không còn ai có thể dịu
dàng, trân trọng và nghiêm trang hơn bá tước Bezukhov đối với nàng.
Natasa bất giác nhận thấy lòng dịu dàng của chàng. Và thấy thích thú khi
được nói chuyện với chàng. Nhưng nàng cũng chẳng cảm kích lòng dịu dàng
của chàng. Đối với nàng, hình như tất cả những chỉ tốt đẹp Piotr đều
không cần một sự cố gắng nào cả tốt. Hình như cư xử tốt mọi người là một
điều tự nhiên đối với Piotr cho nên điều đó chẳng có gì đáng khen ngợi
cả. Đôi khi Natasa nhận thấy chàng ngượng nghịu và lúng túng trước mặt
mình, nhất là khi chàng sợ rằng trong câu chuyện có điều gì nhắc nhở cho
Natasa những kỷ nịêm đau đớn. Nàng nhận thấy như vậy và cho rằng đó là
vì chàng tốt bụng nhút nhát, theo như nàng quan niệm thì đối với ai
chàng cũng tốt bụng và nhút nhát như đối với nàng.
Sau hôm chàng thốt ra rằng nếu chàng tự do chàng sẽ quỳ xuống xin
nàng tình yêu và xin kết hôn với nàng (những lời này nói ra trong một
phút nàng đang kích động mạnh) Piotr không bao giờ nói gì về những tình
cảm của mình đối với Natasa: và nàng thấy rõ rằng những lời ấy, những
lời đã an ủi nàng rất nhiều, chẳng qua cũng như bất cứ những lời vẩn vơ
nào thường nói để dỗ một đứa trẻ đang khớc. Đó không phải là vì Piotr là
một người có vợ, mà là vì Natasaa cảm thấy mình và Piotr có một trơ lực
đạo đức ngăn cản - Trước kia nàng không thấy có trở lực này giữa mình
đối với Kuraghin - Nàng không bao giờ thoáng có ý nghĩ rằng những quan
hệ với Piotr có thể đưa đến chỗ nàng yêu chàng, lại càng không bao giờ
nghĩ rằng nó đưa đến chỗ chàng yêu nàng, nhưng ngay cả cái loại tình bạn
dịu dàng và nên thơ giữa một người đàn ông và một người đàn bà mà nàng
đã từng biết qua một vài trường hợp cũng thế.
Vào cuối cữ chay thánh Piotr, Agrafena Ivanovna Belova, bà láng
giềng của gia đình Roxtov ở Otradnoye đến Moskva chiêm bái các thánh
đường. Bà ta bàn với Natasa là nên đi lễ với bà. Natasa vui mừng đón lấy
ý kiến ấy. Tuy các bác sĩ đã cấm nàng không được ra khỏi nhà vào buổi
sáng sớm, Natasa vẫn cứ một mực xin đi lễ, và lần này chịu lễ không
giống như những lần chịu lễ thông thường trong gia đình của Roxtov, tức
là xem lễ ba lần ở nhà mà là chịu lễ như bà Agrafena Ivanovna, tức xem
lễ một tuần không bỏ qua buổi nào, lễ sớm, lễ trưa, hay lễ chiều cũng
vậy.
Thấy Natasa hăng hái như vậy, bá tước phu nhân rất hài lòng; sau
thời gian hoài công chạy chữa thuốc thang, trong thâm tâm phu nhân hy
vọng rằng câu chuyện bổ ích cho nàng hơn là thuốc men, cho nên tuy thầm
lo sợ và phải dấu diếm thầy thuốc, bà cũng thuận cho Natasa đi và giao
nàng cho bà Belova. Cứ đến ba giờ đêm bà Agrafena Ivanovna lại đến đánh
thức Natasa và thường thường khi bà ta đến thì nàng đã dậy rồi. Natasa
sợ lỡ mất buổi lễ. Nàng hối hả rửa mặt và mặc chiếc áo xấu xí nhất,
ngoài khoác một chiếc áo choàng cũ kỹ rồi run cầm cập vì khí lạnh ban
mai, nàng bước ra, ngoài phố vắng tanh, lờ mờ dưới ánh bình minh trong
vắt. Theo lời khuyên của bà Agrafena Ivanovna, Natasa không xem lễ trong
nhà thờ xứ quen thuộc, mà lại đến một nhà thờ khác: theo lời bà Belova
là người rất sùng đạo, vị linh mục ở đây sống một cuộc đời rất khổ hạnh
và cao quý. Trong nhà thờ này lúc nào cũng có ít người; Natasa và bà
Belova đến đứng chỗ quen thuộc trước bức ảnh Đức mẹ treo ở cuối bàn thờ
bên trái, và một niềm vui phục tùng trước một cái vĩ đại và không hiểu
được, một tình cảm mới mẻ tràn ngập lòng nàng, khi trong buổi sáng sớm
tinh mơ này, nàng nhìn lên khuôn mặt đen sẫm của Đức mẹ sáng mờ mờ dưới
ánh nến và ánh ban mai từ cửa sổ lọt vào nghe những lời cầu nguyện mà
nàng cố dõi theo và cố hiểu. Khi nàng hiểu được những lời đó thì những
tình cảm sâu kín của nàng với đủ mọi màu sắc cũng hoà theo lời cầu
nguyện. Khi nàng không hiểu nàng lại càng thấy lòng dịu lại vì nghĩ rằng
muốn hiểu tất cả là một sự kiêu căng, rằng không thể nào hiểu được tất
cả, rằng chỉ cần tin và phó thác bản thân mình cho Chúa là Đấng nàng cảm
thấy giờ đây đang ngự trị linh hồn nàng. Nàng làm dấu chữ thập, cúi đầu
làm lễ và những khi không hiểu nàng chỉ thấy sợ hãi trước sự thấp hèn
của mình và cầu xin cầu Chúa tha thứ cho nàng tất cả, tất cả, và rủ lòng
thương nàng. Những câu kinh mà nàng cầu nguyện nhiệt thành hơn cả là
những câu kinh sám hối. Trở về nhà khi hãy còn sớm, và chỉ gặp những
người thợ nề đi làm, những người phu đang quét đường, còn trong các nhà
thì mọi người còn yên giấc. Natasa có một cảm giác mới mẻ khiến nàng tin
rằng mình còn cổ thể sửa đổi các thói xấu và sống một cuộc sống đời
mới, trong sạch và có hạnh phúc.
Suốt trong tuần chịu lễ, cảm giác ấy mỗi ngày một tăng thêm. Đối với
nàng thì cái hạnh phúc "giao lưu" hay như Agrafena Ivanovna thương vẫn
thích nói, "hoà nhập", cái hạnh phúc ấy to lớn đến nỗi nàng có cảm tưởng
sẽ không còn sống được cho đến ngày chủ nhật diễm phúc kia.
Nhưng ngày vui đã đến, và khi Natasa mặc chiếc áo bạch sa từ buổi lễ ra
về trong ngày chủ nhật đáng ghi nhớ ấy, lần đầu tiên sau bao tháng trời
nàng đã cảm thấy mình yên tĩnh và không buồn chán khi nghĩ đến tương lai
nữa.
Hôm ấy, thầy thuốc đến thăm bệnh cho Natasa và dặn uống tiếp những liều thuốc bột mà ông ta đã kê đơn từ hai tuần trước.
- Thế nào cũng phải uống liên tiếp, sáng một lượt, chiều một lượt ông ta
nói, hẳn lấy làm hài lòng về kết quả cách chữa bệnh. Chỉ xin uống thật
đúng giờ giấc. Xin bá tước phu nhân yên tâm, - Ông nói giọng hóm hỉnh
trong khi nắm gọn lấy đồng tiền vàng mà phu nhân dúi vào lòng bàn tay, -
Chả bao lâu nữa tiểu thư lại ca hát vui đùa như con sáo cho mà xem: Đơn
thuốc sau cùng này hiệu nghiệm lắm, hiệu nghiệm lắm. Tiểu thư trông
tươi hẳn ra.
Bá tước phu nhân nhìn đầu móng tay và nhổ nước bọt(1), rồi trở về phòng khách, gương mặt tươi hẳn lên.

Chú thích:
(1) Để yểm trừ vận xấu.

Chương 16

Vào đầu tháng
bảy ở Moskva có những tin đồn mỗi ngày một kinh hoảng hơn về tình hình
chiến sự: người ta bàn tán về lời hiệu triệu dân chúng của hoàng thượng,
về việc nhà vua rời quân đội và thân hành trở về Moskva. Và vì cho đến
ngày 11 tháng bảy, bản tuyên cáo và bản triệu hiệu vẫn chưa gửi về đến
nơi, cho nên có những tin đồn đại quá đáng nhất về các văn bản này và về
tình hình nước Nga. Người ta kháo nhau rằng hoàng thượng ra đi là vì
quân đội đang lâm nguy, người ta lại đồn rằng Smolensk đã bỏ ngỏ,
Napoléon có đến một triệu quân và bây giờ thì chỉ có phép thần thông mới
cứu được nước Nga.
Ngày thứ bảy mười một tháng bảy, bản tuyên cáo đã về đến Moskva,
nhưng chưa được in ra. Hôm ấy Piotr đến chơi nhà Roxtov chàng hứa là đến
hôm sau, ngày chủ nhật, sẽ ăn bữa chiều, mang theo cả bản tuyên cáo và
bản hiệu triệu mà chàng sẽ xin của bá tước Roxtopsin.
Ngày chủ nhật hôm ấy, gia đình Roxtov vẫn như thường lệ đi xem lễ ở
nhà thờ riêng của ông Razumovxki. Hôm ấy là một ngày tháng bảy oi bức.
Ngay từ lúc mười giờ, khi gia đình Roxtov đỗ xe bước xuống thềm nhà thờ,
thì trong bầu không khí nóng nực, trong tiếng nao của những người bán
hàng rong, trong những chiếc áo dài mùa hạ màu nhạt và tươi của đám
đông, trong khóm lá lấm tấm bụi của cây cối trên đường đi, trong tiếng
nhạc và trong màu quần trắng toát của một tiểu đoàn đang kéo qua, trong
tiếng bánh xe lăn ầm ầm trên đá lát đường và trong ánh nắng rực rỡ và
nóng bức đã có cái cảm gtác uể oải của mùa hè, một cảm giác vừa hài lòng
vừa bất mãn đối với hiện tại đặc biệt da diết vào một ngày hè oi bức ở
thành phố. Trong ngôi nhà thờ của nhà Razumovxki có đủ các nhân vật
thượng lưu ở Moskva, đủ những mặt người quen của gia đình Roxtov (rất
nhiều gia đình giàu có mọi năm vẫn thường về thôn quê nghỉ mát, năm nay
lại ở Moskva, dường như để chờ đợi một việc gì). Đang đi cạnh mẹ theo
sau một người nô bộc mặc áo đầu đi trước để đẹp dường, Natasa chợt nghe
tiếng một người nhỏ tuổi nói về nàng, tuy nói thì thầm nhưng nghe rất
rõ:
- Cô Roxtov đấy, chính là cái cô đã…
- Gầy đi nhiều quá, nhưng vẫn xinh!
Nàng nghe hay mường tượng nghe thấy họ nhắc đến tên Kuraghin và
Bolkonxki. Vả chăng lúc nào nàng cũng có cảm tưởng là khi nhìn nàng ai
cũng chỉ nghĩ đến việc xày ra với nàng. Lòng bứt rứt khổ sở và hội hộp
như mỗi khi nàng đứng trước đám đông, mình mặc chiếc áo dài lụa tím viền
đăng ten đen, Natasa bước đi, như phụ nữ vẫn thường biết cách đi: trong
lòng càng thấy hổ thẹn bao nhiêu thì dáng đi của nàng càng trang trọng
và đường hoàng bấy nhiêu. Nàng biết mình xinh đẹp, và quả đúng như vậy,
nhưng bây giờ điều đó không làm cho nàng vui mừng như trước nữa. Trái
lại điều đó gần đây đã dằn vặt nàng rất nhiều, nhất là trong ngày hè rực
rỡ và nóng bức này. - Thêm một ngày chủ nhật nữa, thêm một tuần lễ nữa,
- nàng tự nhủ khi nhớ lại rằng chủ nhật tuần trước mình cũng ở đây, -
và vẫn cái cuộc sống không ra sống ấy, vẫn những hoàn cảnh ấy, những
hoàn cảnh mà trước khi ta có thể sống một cách dễ dàng như vậy. Ta trẻ,
ta đẹp, và ta biết bây giờ ta còn là người tốt nữa. Trước kia là người
xấu, nhưng bây giờ ta tốt rồi, ta biết như vậy, - nàng nghĩ. - Thế mà
những năm tốt đẹp nhất lại trôi qua một cách phí hoài như thế này, không
bổ ích cho ai cả. Nàng đứng cạnh mẹ và gật đầu chào mấy người quen đứng
gần. Natasa theo thói quen đưa mắt nhìn cách phục sức của các cô các
bà, nàng thầm chỉ trích dáng bộ và cái lối làm dấu chữ thập quá hẹp của
một phu nhân đứng gấn nàng, rồi lại bực bội nghĩ rằng người ta đang bình
phẩm mình ti tiện quá, thấy mình lại mất sự trong sạch trước kia một
lần nữa.
Vị linh mục, một ông già nhỏ nhắn, nghiêm trang và gọn gàng, đang
làm lễ với cái vẻ điểm đạm, uy nghi vốn có một tác dụng an ủi cao hơn cả
đối với tâm hồn con chiến. Hai cánh cửa thánh đóng lại, bức màn từ từ
vén lên; từ đây buông ra một giọng nói êm êm huyền bí.
Những giọt nước mắt không biết nguyên do từ đâu bỗng nghẹn ngào
trong lồng ngực Natasa, và một niềm vui hớn hở xáo động lòng nàng.
"Xin Chúa dạy cho con biết phải làm gì, phải sống ra sao, để sửa chữa cho mình suốt đời, suốt đời?" - Nàng thầm khấn nguyện.
Người thầy dòng giúp lễ bước ra giảng đàn, chìa rộng ngón tay cái ra sửa
lại mái tóc dài vướng trong bộ áo lễ, rồi đặt cây thánh giá lên ngực,
cất tiếng sang sảng trang nghiêm đọc câu kinh:
"Ta hãy cùng nhau cầu nguyện Chúa".
"Hãy cùng nhau, không phân biệt đẳng cấp, không thù hằn, cùng chung một
tình hữu ái huynh đệ - ta sẽ cùng nhau cầu nguyện" - Natasa thầm nghĩ.
"Hãy cầu nguyện cho coi thanh tịnh ở thiên đường và cho linh hồn của chúng ta được cứu vớt!"
"Hãy cầu nguyện cho thế giới các thiên thần và các linh hồn của tất cả
các đấng không hình hài sống ở trên kia" - Natasa cầu nguyện.
Khi họ cầu nguyện cho quân đội, nàng nhớ đến anh nàng và Denixov. Khi họ
cầu nguyện cho những người lữ hành đang đi trên mặt bể và trên đường
bộ, nàng nhớ đến công tước Andrey và cầu nguyện cho chàng, và xin Chúa
tha thứ cho nàng về những nỗi khổ đau mà nàng đã đem lại cho chàng. Khi
họ cầu nguyện cho những người thương yêu của chúng ta, nàng cầu nguyện
cho những người thân thuộc của nàng, cho thầy mẹ nàng, cho Sonya. Lần
đầu tiên nàng hiểu hết được tội lỗi của mình đối với họ. Khi người cầu
nguyện cho những người thù ghét mình, Natasa cố nghĩ ra những người thù
ghét nàng để cầu nguyện cho họ. Nàng liệt vào hạng này những người chủ
nợ và tất cả những ai có chuyện lôi thôi với cha nàng, và cứ mỗi lần
nghĩ đến kẻ thù và những người ghét mình, nàng lại nhớ đến Anatol, người
đã gây cho nàng bao nhiêu tủi nhục, và tuy Anatol chẳng phải là người
thù ghét nàng, nàng cũng vui mừng cầu nguyện cho hắn như cầu nguyện cho
một kẻ thù. Chỉ trong khi cầu nguyện nàng mới thấy mình đủ sức nhớ lại
một cách bình tĩnh và rõ ràng cả công tước Andrey và Anatol cùng một
lúc.
Nhưng tình cảm của nàng đối với cảm giác sợ hãi và tôn sùng đối với
Thượng đế. Khi họ cầu nguyện cho hoàng gia và toà thánh Sinod(1), nàng
cúi lạy rất thấp làm dấu chữ thập, tự nhủ rằng dù mình không hiểu, nàng
cũng không thể nào hoài nghi và dù sao mình cũng yêu mến toà thánh Xinođ
đang nắm giáo quyển, và nàng vẫn cầu nguyện cho họ.
Đọc kinh cầu nguyện xong, ông thầy dòng làm dấu chữ thập trên ngực và cất tiếng xướng lên:
"Ta hãy phó thác mình và đời mình cho Jesus Cơ đốc, Chúa của chúng ta".
"Ta hãy hiến dâng mình cho Chúa - Natasa thầm nhẩm lại trong lòng. - Lạy chúa, con xin phó mình theo ý muốn của Chúa.
- Con không ước mong gì hết; xin Chúa dạy cho con rõ phải làm thế nào,
phải dùng ý chí của con như thế nào! Xin chúa nhận lấy con, xin chúa
nhận lấy con!" - Natasa thầm cầu nguyện với một niềm phấn khởi nôn nóng
nhưng êm dịu trong lòng. Nàng không làm dấu chữ thập, nàng buông thõng
hai cánh tay mảnh dẻ và có vẻ như đang chờ đợi một sức mạnh vô hình chỉ
trong giây lát nữa sẽ đến đón nàng và giúp cho nàng thoát khỏi mình,
thoát khỏi những luyến, tiếc, những ước mong, những hối hận, những hy
vọng và những thói xấu của nàng.
Trong buổi lễ, bá tước phu nhân mấy lần bất giác đưa mắt nhìn gương
mặt cảm động và đôi mắt sáng long lanh của con gái, và xin cầu Chúa giúp
nàng. Đột nhiên, đang giữa chừng buổi lễ người thầy dòng bưng ra một
chiếc ghế dài nhỏ thường dùng để quỳ đọc kinh vào ngày lễ Ba ngôi (điều
này không đúng với trình tự thường lệ mà Natasa thuộc rất kỹ) và đặt
chiếc ghế trước cửa thánh đàn. Vị linh mục mặc chiếc áo chùng bằng nhung
tím bước ra, sửa lại mái tóc và khó nhọc quỳ xuống. Mọi người đều làm
theo và bỡ ngỡ đưa mắt nhìn theo. Đó là lễ cầu nguyện theo lời kinh toà
Sinod vừa gửi xuống, lời kinh cầu nguyện cho nước Nga thoát khỏi nạn xâm
lăng.
"Lạy chúa, đấng chúa tể uy vũ vô cùng, lạy Đấng cứu tinh của chúng
tôi! Xin chúa mở rộng lòng khoan dung quảng đại cho những con chiến hèn
mọn của Chúa, xin Chúa rủ lòng nhân ái nghe lời cầu nguyện của chúng
con, xin Chúa đoái thương gia ân cho chúng con. Kẻ thù gieo rắc rối loạn
trên trái đất của Chúa và muốn biến cả thế giới thành bãi sa mạc trong
hoang vu đã đấy lên uy hiếp chúng con bọn vô đạo đã họp lại để tàn phá
tài sản của Chúa, tàn phá đất, Jerusalem trung thành của Chúa; để tàn
phá tài sản của Chúa, tàn phá nước Nga yêu dấu của Chúa; để làm ô uế
những đền đài của chúng con. Đến bao giờ, lạy Chúa, bọn có tội sẽ còn
hoành hành cho đến bao giờ chúng nó còn sử dụng các quyền lực tội ác của
chúng cho tới bao giờ"
"Lạy Đức Chúa Trời! Xin Chúa trời nghe chúng con, những kẻ đang van xin
Chúa; xin Chúa dùng uy lực của Chúa phù hộ cho đức vua rất tinh thành,
cho quyền chủ Sa hoàng và đại đế Alekxandr, xin Chúa hãy đoái thương
lòng trung thực và nhân từ của Người. Xin Chúa hãy khoan hậu với người
cũng như người đã khoan hậu với chúng con, là dân Israel yêu cầu của
Chúa. Xin Chúa ban phước lành cho những quyết định, những mưu đồ và
những sáng kiến của Người và giúp cho người thắng quân thù địch, như đã
giúp Moise thắng Amelek, Ghedeon thắng Madiam và David thắng Goliath(2).
"Xin chúa che chở cho quân đội của Người, xin Chúa thắt vào người họ
cái đai của sức chiến đấu kiên cường. Xin Chúa đặt cây cung đồng trong
tay những người đứng lên vì danh Chúa. Xin Chúa cầm lấy khí giới và kiên
mộc đứng lên cứu giúp chúng con; sao cho những kẻ toan hại chúng con
phải bị sỉ nhục và bại vong; sao cho trước mắt những quân lữ trung thành
với Chúa, chúng chỉ như đám bụi trước cơn gió; sao cho vị thiên thần
dũng mãnh của Chúa đánh đuổi chúng chạy dài; sao cho chúng sa lưới mà
không biết; sao cho những âm mưu đen tối của chúng quay trở lại hại
chúng; sao cho chúng ngã xuống dưới chân những kẻ tôi tớ của Chúa; sao
cho quân đội của chúng con giày xéo lên chúng nó. Lạy Chúa! Chúa có thể
cứu vớt kẻ lớn cũng như người bé. Chúa là thượng đế, và loài người không
thể nào chống lại Chúa.
"Lạy đấng thượng đế của tổ tiên chúng tôi! Lòng khoan hồng của Chúa
vĩnh viễn vô cùng, xin Chúa đừng ngoảnh mặt đi, xin Chúa đừng ghét bỏ
chúng con là những kẻ không xứng đáng; vì Chúa khoan dung và quảng đại
vô cùng, xin Chúa hãy rộng lòng tha thứ những hành vi bất nghĩa và những
tội lỗi của chúng con.
"Xin Chúa hãy ban cho chúng con một tấm lòng trong sạch, một tinh
thần chinh phục; xin Chúa vũ trang cho chúng con và gắn bó chúng con lại
với nhau trong cuộc bảo vệ đi sản mà Chúa đã ban cho chúng con và cha
ông chúng con; sao cho cây quyền trượng của kẻ vô dạo không dựng lên
trên phần đất của những người được Chúa ân sủng.
"Lạy Chúa của chúng con. Đấng Thượng đế mà chúng con hãng tin và hy
vọng, xin Chúa đừng phụ lòng chúng con và hãy giáng xuống một điềm lành
cứu giúp chúng con, những người chính trực, để cho những kẻ thù hằn
chúng con và thù hằn tín ngưỡng chính giáo của chúng con thấy rõ; sao
cho chúng phải nhục nhã và tử vong, sao cho mọi dân tộc đều thấy rằng
tên của Chúa là Thượng đế và thấy rằng chúng con là con của Chúa. Lạy
Chúa, hôm nay xin Chúa hiển lộ cho chúng con thấy lòng sủng huệ của Chúa
và cứu giúp chúng con; xin Chúa gia ân cho những kẻ tôi tớ của Chúa
được hởi lòng; xin Chúa trừng trị kẻ thù của chúng con và ném chúng
xuống dưới chân những con chiến của Chúa. Vì Chúa là nơi nương tựa là
cứu tinh, là thắng lợi của những người hy vọng ở Chúa.
Chúng con ca ngợi Đức Chúa Cha. Đức Chúa Con và Đức Chúa Thánh thần, giờ đây, về sau và ngàn muôn thế kỷ. A men".
Vì Natasa đang ở trong một trạng thái nhạy cảm đến cực độ, nên lời
cầu nguyện này xúc động lòng nàng rất mạnh. Nàng lắng nghe từng lời nói
về tích Moïse thắng Amalet, Ghedeon thắn Madiam, David thắng Goliath, về
việc phá thành Jerusalem của Chúa, và nàng cầu xin Thượng đế với tất cả
niềm ái mộ và nhiệt thành đang tràn ngập lòng nàng; nhưng nàng không
hiểu rõ mình đang cầu xin gì trong khi cầu nguyện Chúa.
Nàng dốc lòng tham gia vào lời cầu xin cho tinh thần chính trực, cho
lòng tin, cho niềm hy vọng và tình yêu thương cổ vũ lòng người. Nhưng
nàng không thể cầu cho quân thù bị giày xéo dưới chân chúng ta, vì trước
đây có mấy phút nàng vừa ước mong được có nhiều kẻ thù hơn, để yêu
thương họ, để cầu nguyện cho họ. Nhưng nàng cũng không thể hoài nghi lời
cầu nguyện quỳ gối vừa rồi là không đúng. Nàng cảm thấy trong lòng một
niềm sợ hãi thiêng liêng, và run rẩy trước sự trừng phạt dành cho loài
người vì những tội lỗi của họ, nhất là vi tội lỗi của nàng, và cầu xin
Chúa tha thứ cho tất cả mọi người và tha thứ cho nàng, ban cho mọi người
và cho nàng mọi sự bình yên và hạnh phúc trong cuộc sống. Và nàng cảm
tương là Chúa đang nghe lời câu nguyện của nàng.

Chú thích:
(1) Có nghĩa là "chỉ thánh", "toàn quyển", cơ quan tối cao của giáo hội chính giáo.
(2) Moise. Ghedeon, David: tên những nhân vật trong Thánh kinh đã lãnh đạo dân Do Thái chiến thắng kẻ thù.
Amalek, Madiam, Goliath: Tên những kẻ thù của dân tộc Do Thái.

Giờ bận quá nên chưa có thơi gian để đọc bài này, nhưng cũng cảm ơn bạn rất nhiều nhé!

Vâng !! Nếu có thời gian thì Thầy nên đọc thử


Vâng và em giới thiệu tác phẩm này luôn :

Chiến tranh và hòa bình ([You must be registered and logged in to see this link.]: Война и мир, Voyna i mir) là một bộ [You must be registered and logged in to see this link.] sử thi của [You must be registered and logged in to see this link.], được nhà xuất bản Russki Vestnik in lần đầu từ năm [You must be registered and logged in to see this link.] đến [You must be registered and logged in to see this link.]. Đây là tác phẩm phản ánh một giai đoạn bi tráng của toàn xã hội [You must be registered and logged in to see this link.],
từ giới quý tộc đến nông dân, trong thời đại Napoléon, và được coi là
một trong hai kiệt tác chính của Tolstoy (tác phẩm thứ hai là [You must be registered and logged in to see this link.]). Chiến tranh và hòa bình cũng đồng thời được đánh giá là một trong những tiểu thuyết vĩ đại nhất của [You must be registered and logged in to see this link.].


Nội dung

[You must be registered and logged in to see this link.]: Phần sau đây có thể cho bạn biết trước nội dung của tác phẩm.

Tác phẩm mở đầu với khung cảnh một buổi tiếp tân, nơi có đủ mặt các nhân vật sang trọng của giới quý tộc [You must be registered and logged in to see this link.] của [You must be registered and logged in to see this link.]. Bên cạnh những câu chuyện thường nhật của giới quý tộc, người ta bắt đầu nhắc đến tên của [You must be registered and logged in to see this link.] và cuộc [You must be registered and logged in to see this link.]
sắp tới mà Nga sắp tham gia. Trong số những tân khách hôm ấy có công
tước Andrei Bolkonsky một người trẻ tuổi, đẹp trai, giàu có, có cô vợ
Liza xinh đẹp mới cưới và đang chờ đón đứa con đầu lòng. Và một vị khách
khác là Pierre người con rơi của lão bá tước Bezoukhov, vừa từ nước
ngoài trở về. Tuy khác nhau về tính cách, một người khắc khổ về lý trí,
một người hồn nhiên sôi nổi song Andrei và Pierre rất quý mến nhau và
đều là những chàng trai trung thực, luôn khát khao đi tìm lẽ sống.
Andrei tuy giàu có và thành đạt nhưng chán ghét tất cả nên chàng chuẩn
bị nhập ngũ với hy vọng tìm được chỗ đứng của một người đàn ông chân
chính nơi chiến trường. Còn Pierre từ nước ngoài trở về nước Nga, tham
gia vào các cuộc chơi bời và bị trục xuất khỏi Sankt-Peterburg vì tội du
đãng. Pierre trở về [You must be registered and logged in to see this link.],
nơi cha chàng đang sắp chết. Lão bá tước Bezoukhov rất giàu có, không
có con, chỉ có Pierre là đứa con rơi mà ông chưa công nhận. Mấy người bà
con xa của ông xúm quanh giường bệnh với âm mưu chiếm đoạt gia tài.
Pierre đứng ngoài các cuộc tranh chấp đó vì chàng vốn không có tình cảm
với cha, nhưng khi chứng kiến cảnh hấp hối của người cha lúc lâm chung
thì tình cảm cha con đã làm chàng rơi nước mắt. Lão bá tước mất đi để
lại toàn bộ gia sản cho Pierre và công nhận chàng làm con chính thức.
Công tước Kuragin không được lợi lộc gì trong cuộc tranh chấp ấy bèn tìm
cách dụ dỗ Pierre. Vốn là người nhẹ dạ, cả tin nên Pierre rơi vào bẫy
và phải cưới con gái của lão là Hélène, một cô gái có nhan sắc nhưng
lẳng lơ và vô đạo đức.
Về phần Andrei chàng quyết định gởi vợ cho cha và em chăm sóc sau đó
gia nhập quân đội. Khi lên đường Andrei mang một niềm hy vọng có thể có
thể tìm thấy ý nghĩa cuộc sống cũng như công danh trên chiến trường.
Chàng tham gia trận đánh [You must be registered and logged in to see this link.]
lừng danh, thương nặng, bị bỏ lại chiến trường. Khi tỉnh dậy chàng nhìn
dậy chàng nhìn thấy bầu trời xanh rộng lớn và sự nhỏ nhoi của con
người, kể cả những mơ ước, công danh và kể cả Napoléon người được chàng
coi như thần tượng. Andrei được đưa vào trạm quân y và được cứu sống.
Sau đó, chàng trở về nhà chứng kiến cái chết đau đớn của người vợ trẻ
khi sinh đứa con đầu lòng. Cái chết của Lisa, cùng với vết thương và sự
tiêu tan của giấc mơ Tulông đã làm cho Andrei tuyệt vọng. Chàng quyết
định lui về sống ẩn dật. Có lần Pierre đến thăm Andrei và đã phê phán
cách sống đó. Lúc này, Pierre đang tham gia vào hội Tam điểm với mong
muốn làm việc có ích cho đời.
Một lần, Andrei có việc đến gia đình bá tước Rostov. Tại đây, chàng
gặp Natalia (Natasha) con gái gia đình của bá tước Rostov. Chính tâm hồn
trong trắng hồn nhiên và lòng yêu đời của nàng đã làm hồi sinh Andrei.
Chàng quyết định tham gia vào công cuộc cải cách ở triều đình và cầu hôn
Natasha. Chàng đã được gia đình bá tước Rostov chấp nhận, nhưng cha
chàng phản đối cuộc hôn nhân này. Bá tước Bolkonsky (cha của Andrei)
buộc chàng phải đi trị thương ở nước ngoài trong khoảng thời gian là một
năm. Cuối cùng, chàng chấp nhận và xem đó như là thời gian để thử thách
Natasha. Chàng nhờ bạn mình là Pierre đến chăm sóc cho Natasha lúc
chàng đi vắng. Natasha rất yêu Andrei, song do nhẹ dạ và cả tin nên nàng
đã rơi vào bẫy của Anatole con trai của công tước Vassili, nên Natasha
và Anatole đã định bỏ trốn nhưng âm mưu bị bại lộ, nàng vô cùng đau khổ
và hối hận. Sau khi trở về Andrei biết rõ mọi chuyện nên đã nhờ Pierre
đem trả tất cả những kỷ vật cho Natasha. Nàng lâm bệnh và người chăm sóc
và người thông cảm cho nàng lúc này là Pierre.
Vào lúc này, nguy cơ chiến tranh giữa [You must be registered and logged in to see this link.] và [You must be registered and logged in to see this link.]
ngày càng đến gần. Cuối năm 1811, quân Pháp tiến dần đến biên giới Nga,
quân Nga rút lui. Đầu năm 1812, quân Pháp tiến vào lãnh thổ Nga. Chiến
tranh bùng nổ. Vị tướng già Mikhail Koutouzov được cử làm tổng tư lệnh
quân đội Nga. Trong khi đó, quý tộc và thương gia được lệnh phải nộp [You must be registered and logged in to see this link.]
và dân binh. Pierre cũng nộp tiền và hơn một ngàn dân binh cho quân
đội. Andrei lại gia nhập quân đội, ban đầu vì muốn trả thù tình địch,
nhưng sau đó chàng bị cuốn vào cuộc chiến, bị cuốn vào tinh thần yêu
nước của nhân dân. Trong trận [You must be registered and logged in to see this link.],
dưới sự chỉ huy của vị tướng Koutouzov quân đội Nga đã chiến đấu dũng
cảm tuyệt vời. Andrei cũng tham gia trận đánh này và bị thương nặng.
Trong lán quân y, chàng gặp lại tình địch của mình cũng đang đau đớn vì
vết thương. Mọi nỗi thù hận đều tan biến, chàng chỉ còn thấy một nỗi
thương cảm đối với mọi người. Chàng được đưa về địa phương. Trên đường
di tản, chàng gặp lại Natasha và tha thứ cho nàng. Và cũng chính Natasha
đã chăm sóc cho chàng cho đến khi chàng mất.
Sau trận Borodino, quân Nga rút khỏi Moskva. Quân Pháp chiếm được
Moskva nhưng có tâm trạng vô cùng lo sợ. Pierre trở về Moskva giả dạng
thành thường dân để ám sát Napoléon. Nhưng âm mưu chưa thực hiện được
thì chàng bị bắt. Trong nhà giam, Pierre gặp lại Platon Karataev, một
triết gia nông dân. Bằng những câu chuyện của mình, Platon đã giúp
Pierre hiểu thế nào là cuộc sống có nghĩa.
Quân Nga bắt đầu phản công và tái chiếm Moskva. Quân Pháp rút lui
trong hỗn loạn. Nga thắng lợi bằng chính tinh thần của cả dân tộc Nga
chứ không phải do một cá nhân nào, đó là điều Koutouzov hiểu còn
Napoléon thì không.
Trên đường rút lui của quân Pháp, Pierre đã trốn thoát và trở lại
Moskva. Chàng hay tin Andrei đã mất và vợ mình cũng vừa mới qua đời vì
bệnh. Chàng gặp lại Natasha, một tình cảm mới mẻ giữa hai người bùng nổ.
Pierre quyết định cầu hôn Natasha. Năm 1813, hai người tổ chức đám
cưới. Bảy năm sau, họ có bốn người con. Natasha lúc này không còn là một
cô gái vô tư hồn nhiên mà đã trở thành một người vợ đúng mực. Pierre
sống hạnh phúc nhưng không chấp nhận cuộc sống nhàn tản. Chàng tham gia
vào những hội kín - đó là các tổ chức cách mạng của những người tháng
Chạp.
wikipedia